Українська
Wśród prastarych mogił francuskich i światowych cele brytów na cmentarzu Montparnasse w Paryżu nie jest łatwo znaleźć nagrobek z żółtymi i niebieskimi wstążkami. Symon Petlura, jego żona i córka są tu pochowani.
94 lata temu, 25 maja 1926 r., Prezes Dyrektorii Ukraińskiej Republiki Ludowej i Naczelny Ataman został zabity kulami bolszewickiego agenta na ulicy Racine w Paryżu. Rue Racine stała się fatalna dla człowieka, który ucieleśniał ideę ukraińskiej państwowości w latach dwudziestych XX wieku i był symbolem walki o niepodległość Ukrainy.
Charyzmatyczny polityk, myśliciel i mąż stanu, który nie dbał o osobiste korzyści i bezpieczeństwo, położył podwaliny armii ukraińskiej. Nie dopuszczał użycia wojsk w walce o władzę i wpływy, tak w partii, jak i w państwie. Lansował potrzebę znalezienia politycznych sojuszników w walce z wrogami zewnętrznymi, przestrzeganie sukcesji władzy i trwałości przywództwa wojskowego, edukacji ducha wojskowego w armii i w narodzie.
W 1920 roku, w niemal beznadziejnej sytuacji wojny z bolszewikami, wykorzystał ostatnią szansę na ich pokonanie, zawierając sojusz wojskowy z Józefem Piłsudskim. W ten sposób położył podwaliny pod przyszłą ideę współpracy i porozumienia między Ukraińcami a Polakami.
Natalia Liwyćka-Chołodna Rue Racine
Nóż w serce się wdziera i ostry ból,
krwi krople spod serca płyną.
Twoją łaskę, o Panie, okazać zwól,
na rozdrożach nie daj mi ginąć.
Ta krew spod serca spływa do warg,
i krew w moich słowach tryska.
Surowość, czystość i męstwa żar!
Tak, znam dobrze to wszystko…
Bije w wierszach dobitnie nowy rytm,
dźwięczny chorał wyrasta,
grzmi falanga, zjeżona ostrzami dzid,
płyną czołgi, okręty i miasta.
Pieśń o morzu i gestwie dziewiczych drzew,
o Borneo, Sumatrze, Jawie…
A dla mnie – o, Boże – kaliny krzew,
ciecha wierzba nad starym stawem.
A mnie zabłąkanej, a nam
szukającym dróg do Europy –
ciągle śni się, że u Niej, tam,
zakrwawiły się ciężko stopy.
A mnie i wśród paryskich cisz,
i w surowych Chillonu murach
wciąż – o, Boże – jak płomienny krzyż
Rue Racine, Montparnasse, Petlura!
(Przełożył z ukraińskiego Józef Łobodowski)
